HADES in een Europese context

Ondergrondse onderzoekslaboratoria in Europa

Ondergrondse onderzoekslaboratoria maken het mogelijk om de expertise op te bouwen die nodig is om een veilige bergingsinstallatie te ontwikkelen. Ze bevinden zich in geologische lagen die geschikt worden geacht voor geologische berging of in een ondergrond die voldoende representatief is om dit te onderzoeken. Een aantal Europese ondergrondse laboratoria waar onderzoek wordt gedaan naar geologische berging, zijn afgebeeld op onderstaande figuur.

URL's Europa

Kaart met ondergrondse onderzoekslaboratoria in de ons omringende landen.
Tussen haakjes staat het gesteente vermeld waarin het laboratororium is gebouwd.

In sommige gevallen zijn de laboratoria gebouwd als uitbreiding van een bestaande mijn of tunnel, zoals bijvoorbeeld de Zwitserse laboratoria van Mont Terri (in harde klei) en in Grimsel (in graniet). In andere gevallen worden laboratoria als een alleenstaande faciliteit in de ondergrond gebouwd, enkel en alleen voor het onderzoek naar geologische berging. Het laboratorium in de streek van Bure in Frankrijk is zo'n voorbeeld. Het bevindt zich op meer dan 400 m diepte in een harde kleilaag. Onkalo in Finland is een ander voorbeeld van een ondergronds laboratorium dat enkel en alleen werd gebouwd met het oog op geologische berging in graniet. In dit specifieke geval is het laboratorium bovendien een eerste stap naar een echte bergingsinstallatie. Het zijn slechts enkele voorbeelden die de variatie binnen de bestaande ondergrondse onderzoekslaboratoria illustreren.

In het kader van onderzoeksprojecten over het gedrag van klei wordt samengewerkt met deskundigen uit andere ondergrondse laboratoria en onderzoeksinstellingen waar klei wordt onderzocht als mogelijk gastgesteente voor een geologische bergingsinstallatie. Deze samenwerking leidt tot het delen van kennis en bevordert de kritische evaluatie van de onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma's. Daarenboven ondersteunt ze de ontwikkeling van een gemeenschappelijke Europese en internationale benadering voor de belangrijkste vraagstukken in verband met geologische berging van radioactief afval. Op Europees niveau worden deze projecten mede gefinancierd door de Europese Commissie. 

HADES

HADES is het oudste ondergrondse laboratorium in Europa dat in een diepe kleilaag gebouwd werd met het oog op onderzoek naar diepe berging in klei. Het geniet een wereldwijde faam. Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) erkent het als een excellentiecentrum voor bergingstechnologieën en de opleiding van wetenschappers. HADES is een vergunde nucleaire onderzoeksfaciliteit, wat betekent dat wetenschappers er een grote verscheidenheid aan radioactieve merkstoffen en bronnen kunnen gebruiken. Aangezien het eerste deel reeds begin jaren tachtig in gebruik werd genomen, zijn er experimenten die al meer dan 25 jaar continu worden opgevolgd. Het ESV EURIDICE stelt HADES ter beschikking van andere onderzoeksgroepen in binnen- en buitenland om er experimenten uit te voeren.

HADES is een onderzoeksfaciliteit en zal dat altijd blijven. Er zal nooit radioactief afval geborgen worden.